Karaciğer Yağlanması Diyeti ve Yağlı Karaciğere İyi Gelen Besinler

Karaciğer yağlanması, her 10 insandan birinde görülen bir durum. Hatta Türkiye’de bu oran daha da yüksek. Günümüzdeki beslenme koşullarından dolayı ortaya çıkış yaşı da oldukça gerilemiş durumda. Bu yüzden yağlı karaciğer konusunda önlem almalısınız. Özellikle insülin direnci, ailede karaciğer hastalığı geçmişi, bel çevresinde yağlanma gibi durumlar söz konusuysa daha büyük bir risk altındasınız.  Ancak zayıf insanlarda karaciğer yağlanması da sıkça görülen bir durum. Yağlı karaciğeriniz olduğunu yeni öğrendiyseniz, bu hastalığın detaylarını ve tedavisini merak ediyor olabilirsiniz. Bu durumun tedavisinin temeli, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteden oluşan yaşam tarzı değişikliğine dayanır. Yağlı karaciğerde beslenmeyle ilgili tüm detayları ve 7 günlük diyet listesini yazının ilerleyen kısımlarında bulabilirsiniz.

1.Karaciğer Yağlanması Nedir?

Karaciğer, vücuttaki en büyük organlardan biridir ve yağ oranı çok düşüktür. Obezite, alkol kullanımı gibi sebeplerden yağ miktarı artan karaciğer problemine karaciğer yağlanması denir. Yağlanmanın başlaması, birçok hayati görevi olan karaciğerin fonksiyonlarında bozulmalara yol açar. Vücuttaki toksik maddeleri parçalayarak vücuttan atılmasını sağlayan, sindirimde rol alan,  birçok maddenin sentezinden ve depolanmasından sorumlu olan karaciğerinizi korumalısınız.

2.Karaciğer Yağlanması Nedenleri ve Belirtileri

Karaciğer yağlanması, özellikle ilk evrelerde belirti vermeyebilir. Dolayısıyla aşağıdaki durumları gözlemlemiyor olabilirsiniz. Ancak dikkat edilmesi gereken karaciğerde yağlanma belirtileri şunlardır :

• Cildin ve gözdeki beyazlığın sarımsı bir renkte olması
• Karında şişlik ve ağrı
• Aşırı yorgunluk ve halsizlik
• Deride pullanma
• İştah kaybı

Belirtilerin yanı sıra karaciğer yağlanması neden olur diye merak ediyor olabilirsiniz. Yağlı karaciğer sebepleri :

• Diyabet veya insülin direnci varlığı
• Alkol kullanımı
• Fruktoz şurubu tüketimi
• Obezite
• Yüksek kolesterol
• Metabolik Sendrom varlığı
• Genetik faktörler
• Aşırı hızlı kilo kaybı
• Bazı ilaçlar (Aspirin, Glukokortikoidler, Tetrasiklinler..)
• İnflamatuar bağırsak hastalıkları (

3.Karaciğer Yağlanması Azaltmak İçin Öneriler

Yağlı karaciğerin tedavisi, yaşam tarzı değişikliğidir. Peki bunlar nasıl değişikliklerdir, karaciğeri yağlı olan kişiler ne yapmalı?  Karaciğer yağlanması nasıl geçer?

1. Fiziksel aktiviteyi artırın, örneğin her gün 30 dakika yürüyün.
2. Alkol ve sigara tüketmeyin.
3. Eğer kilolu iseniz mevcut kilonuzun %5-10’unu azaltın. Beden kütle indeksinizi öğrenmek için tıklayın.
4. Varsa, insülin direncini tedavi edin.
5. Trans yağlardan kesinlikle uzak durun.
6. Doymuş yağ tüketimini sınırlandırın.
7. Paketli ürün tüketimini azaltın.
8. Şekerli içeceklerin tüketimini azaltın.

4.Karaciğer Yağlanması Diyeti Nasıl Yapılır?

Yağlı bir karaciğeriniz varsa, doymuş yağlı ve işlenmiş şekerli besinleri kısıtlamanız gerekir. Bunları yaparken de doymamış yağlar, sebze ve meyveler, kırmızı et yerine balık tüketimi artırılmalıdır. Antioksidanlar beslenmeye mutlaka eklenmelidir. Karaciğer yağlanmasına karşı nasıl beslenmeli?

1. Kırmızı et yerine beyaz et tercih edin
2. Tereyağı ve ayçiçek yağı yerine zeytinyağı ve balık yağını tercih edin
3. Uyku düzeninize dikkat edin
4. Fiziksel aktivite düzeyinizi mutlaka artırın
5. Alkol tüketimini sınırlayın
6. Meyve ve sebze tüketimini artırın

5.Karaciğer Yağlanması Olan Kişiler Ne Yemeli?

Yağlı karaciğer üzerine birçok farklı araştırma yapılmıştır ve sonucunda bazı besinlerin yağlanmayı tersine çevirmede etkili olduğu görülmüş. Bu besinler hangileridir, karaciğere ne iyi gelir?

• Koyu renkli sebze ve meyveler: C ve E vitamininden zengin olan kırmızı meyveler, kara lahana, ıspanak, siyah üzüm gibi besinler, güçlü antioksidanlardır.
• Beyaz sebzeler : Sülfür içeriği sayesinde soğan, sarımsak karaciğer yağlanmasına iyi gelir. Enginar da bu konuda etkinliği kanıtlanmış sebzelerden biridir.
• Zerdeçal : Zerdeçalın etken maddesi olan kurkumin yağlı karaciğere iyi gelir.
• Acı Biber : Acı biberdeki kapsaisin maddesini metabolizma hızlandırıcı olarak duymuş olabilirsiniz. Buna ek olarak kapsaisin karaciğer yağlanmasında da oldukça etkilidir.
• Keten Tohumu : Omega-3 , lif ve E vitamini kaynağı olan keten tohumunu beslenmenize mutlaka eklemelisiniz. Çünkü, yağlı karaciğerde tüketmeniz gereken bu 3 bileşeni de aynı anda içerir. Tüketirken, keten tohumunun öğütülmüş olmasına dikkat edin, aksi takdirde faydasını göremezsiniz.
• Kefir ve Yoğurt: Yağlı karaciğer, karaciğer fonksiyonlarında bozulmalara sebep olduğundan dolayı vücutta toksinler birikebilir. Bu toksinler bağırsaklarda birikerek hem bağırsak florasına zarar verir hem de karaciğere ekstra yük oluşturur. Probiyotiklerse, bağırsak florasını iyileştir. Bu sayede toksinler ve karaciğer yükü azalır. Dolaysıyla probiyotikleri mutlaka beslenmenize eklemelisiniz.
• Elma Sirkesi: Elma sirkesi, Toplam kolesterol, HDL ve LDL parametreleri üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Yağ metabolizmasını düzenleyici ve vücutta yağ birikmesini önleyici aktiviteler gösterdiği de saptanmıştır. Bu yüzden elma sirkesi karaciğer yağlanmasına bitkisel tedavi dendiğinde akla ilk gelen besinlerdendir.
• Kahve : Günde 1 kupa kahve, yağlı karaciğere birebirdir. Hatta karaciğer kanserine bile iyi gelebilmektedir.
• Limonlu Yeşil Çay : Hem yeşil çay hem de limon, güçlü antioksidanlar olduğundan dolayı vücuttaki oksidatif stresi azaltırlar. Ek olarak, yeşil çay kafein de içerir. Bunlar da yağlı karaciğere çok iyi gelir.

6.Karaciğer Yağlanmasında Yasak Yiyecekler?

Yağlı karaciğer şikayetiniz için neler yemeniz gerektiğinden detaylıca bahsettik. Peki karaciğer yağlanması olan kişiler ne yememeli, karaciğer yağlanmasına neden olan yiyecekler nelerdir?

• Katı yağlar
• Kızartmalar
• Kavrulmuş besinler
• Paketli gıdalar
• Glikoz, fruktoz şurubu içeren tüm paketli gıdalar ve hazır tatlılar, reçeller, ballar
• Aşırı şekerli besinler
• Şarküteri ürünleri
• Sakatatlar

7.1 Haftalık Örnek Karaciğer Yağlanması Diyet Listesi

1. Gün

Kahvaltı

• 1 adet haşlanmış yumurta
• 2 kaşık büyüklüğünde beyaz peynir
• Ek olarak 1 dilim tam buğday ekmeği
• 2 orta boy salatalık
• 6 adet zeytin veya 2 adet ceviz

Öğle

• 8 yemek kaşığı sebze yemeği
• 1 su bardağı naneli ayran (Nane iştahı kapatır)
• Ek olarak Yeşil salata (+1 tatlı kaşığı zeytinyağı, limon suyu ve tuz)

Ara Öğün

• 1 fincan sütlü kahve
• 1 adet meyve

Akşam

• Köz Biberli Marul Salatası

Ek olarak 2 közlenmiş biber

5 yaprak marul

5 yemek kaşığı haşlanmış nohut

3 kaşık yoğurt

Sarımsak-Sumak-Nane-İstediğiniz Baharatlar

Öncelikle köz biber ve marulu en uzun tarafından spagetti gibi ince ince kesin ve güzelce karıştırın. Daha sonra üzerine yoğurt, nohut, sarımsak ve baharatları ekleyip sonrasında afiyetle tüketin.

 

2. Gün

Kahvaltı

• 4 yemek kaşığı yoğurt
• Ek olarak 4 kaşık yulaf ezmesi
• 1 adet  meyve
• 2 adet tam ceviz

Öğle

• 300 g kadar ızgara/fırın tavuk
• Nohutlu yeşil salata (Ayrıca dilediğin yeşilliklerle hazırladığın salatana 4 yemek kaşığı nohut ve ardından 1 tatlı kaşığı zeytinyağı eklemeyi unutma)

 Ara Öğün

• 200 ml kefir
• Ek olarak 1 küçük çay bardağı leblebi

Akşam

• 12 yemek kaşık fırın sebze (Kabak-Patlıcan-Biber-Soğan)
• Ek olarak 1 küçük kase yoğurt

3. Gün

Kahvaltı

• 1 su bardağı kefir
• 200 gr meyve karışımı (2 porsiyon meyve)
• Ek olarak 1 tatlı kaşığı keten tohumu ile aynı şekilde blenderize edilecek

Öğle

• 2 kepçe sebze çorbası
• Yoğurtlu Makarna Salatası

Öncelikle 5 kaşık yoğurdu, 3 yemek kaşığı makarnayla karıştırın. Daha sonra üzerine 1 tatlı kaşığı haşlanmış mısır ve dereotu ekleyin.

Ara Öğün

• 2 adet sade wasa
• 1 tatlı kaşığı şekersiz fıstık ezmesi

Akşam

• 200 ml ayran
• Lorlu Yeşil Mercimek Salatası

5 kaşık haşlanmış yeşil mercimek

3 yemek kaşığı lor peyniri

1 kase yoğurt

3 avuç semizotu

Aynı şekilde tüm malzemeleri küçük küçük doğrayıp karıştırın.

 

4. Gün

Kahvaltı

• 2 yumurtadan 2 yemek kaşığı lor peynirli omlet
• 1 porsiyon meyve
• 2 adet salatalık
• Ek olarak 1 fincan yeşil çay

Öğle

• 8 yemek kaşığı sebze yemeği
• 1 ince dilim tam buğday ekmeği
• Ek olarak4 kaşık yoğurt

Ara Öğün

• 1 fincan sade kahve
• Ek olarak 1 adet meyve

Akşam

• 2 kepçe çorba
• 300 g ızgara/fırın balık
• Yeşil salata

5. Gün

Kahvaltı

• Sabah Detoksu

1 adet küçük yeşil elma

Ek olarak 1/2 adet muz

2 adet salatalık

10-15 dal maydanoz

Ek olarak 10-12 yaprak semizotu

2 fincan yeşil çay

Öncelikle sapları ile birlikte bol suda yıkadığınız maydanozları kurulayın. Bu arada böldüğünüz yeşil elmanın çekirdekli kısımlarını çıkartın. Bunun yanı sıra ıspanağı yıkayın. Sonuç olarak hazırlamış tüm malzemeyi varsa katı meyve sıkacağında yoksa mutfak robotunda su ilavesi ile püre haline gelene kadar çekin. Son olarak soğutulmuş yeşil çay ile blenderize edin. Afiyet olsun.

Öğle

• 120 g ton balıklı dilediğin sebzelerle hazırladığınız salata

Ara Öğün

• 1 fincan sütlü kahve
• Ek olarak 20 adet badem

Akşam

• 10 yemek kaşığı etli/kıymalı kurubaklagil yemeği
• İlave olarak 1 su bardağı ayran

6. Gün

Kahvaltı

• 1 fincan yeşil çay
• Yulaf Tost

4 kaşık yulaf ezmesi

Ek olarak 4 yemek kaşığı yoğurt

1 yumurta

İnce bir dilim kaşar peyniri

Öncelikle tüm malzemeleri karıştırın. Daha sonra yağlı kağıt serili ısıtılmış tost makinesine dökün. Son olarak piştikten sonra tosta benzer şekilde katlayın.

Öğle

• 5 adet ızgara köfte
• 6 yemek kaşığı pilav/makarna
• İlave olarak 1 kase dereotlu cacık

Ara Öğün

• 2 fincan yeşil çay
• 1 adet meyve
• Buna ek olarak 10 adet badem

Akşam

• Zeytinyağlı Kabak Sote

2 orta boy kabak

Ek olarak 1 kaşık zeytinyağı ve dilediğiniz baharatlar

1 küçük kase yoğurt

Öncelikle küp küp doğradığınız kabakları tavada soteleyin. Öte yandan üzerine 4 yemek kaşığı sumaklı yoğurt ekleyin.

 

7. Gün

Kahvaltı

• Kakaolu Yulaf Lapası

1 su bardağı süt

İstediğiniz kadar su

Ek olarak 2 tatlı kaşığı kakao

5 kaşık yulaf ezmesi

Üzeri için: 1 küçük muz+ 1 tatlı kaşığı Hindistan cevizi tozu

Bu arada tüm malzemeleri karıştırıp 10-15 dakika bekletip tüketin.

Öğle

• Kefir Smoothie

2 adet donmuş kayısı

Ek olarak 1 su bardağı kefir

1 yemek kaşığı keten tohumu

Ondan sonra tüm malzemeleri blenderiz edip afiyetle tüketin.

Ara Öğün

• 1 fincan sütlü kahve
• Buna ek olarak 4 adet kakaolu top
• Kakaolu Top

4 adet gün kurusu kayısı

4-5 adet hurma

1 adet kuru incir

2 yemek kaşığı kuru üzüm

2 adet ceviz

1-2 tatlı kaşığı kakao-tarçın

Öncelikle kuru meyvelerin çekirdeklerini çıkarıp, yumuşayana kadar ıslatıyoruz. Ondan sonra malzemeleri macun kıvamına gelene kadar rondodan geçiriyoruz. Son olarak ceviz büyüklüğünde yuvarlıyoruz. Ondan sonra hindistan cevizi ile kaplıyoruz.

Akşam

• 10 kaşık sebze yemeği
• 1 su bardağı naneli ayran
• Ondan sonra Yeşil salata (+1 tatlı kaşığı zeytinyağı)

8.Karaciğer Yağlanması Hakkında Sık Sorulan Sorular

1.Karaciğer Yağlanması Nasıl Azaltılır?

Yağlı karaciğeri olan kişiler, yaşam tarzlarında değişikliğe gitmelidir. Akdeniz tipi beslenen ve spor yapan insanlarda iç organ yağlanmaları minimum düzeyde olur. Dolayısıyla siz de yazının ilk kısımlarındaki beslenme önerileri çerçevesinde beslenin, sporu bir şekilde hayatınıza katın. Ek olarak alkol, sigara ve trans yağlardan da uzak durmalısınız.

2.Yoğurt yemek karaciğeri temizler mi?

Yoğurt, karaciğeriniz için tüketebileceğiniz en faydalı besinlerden biridir. Hem probiyotik hem de retinol (yani A vitamini) içeriği için karaciğer yağlanmasına iyi gelir. Ancak yoğurdun da bir doymuş yağ kaynağı olduğunu unutmadan, sınırlı şekilde tüketilmesi gerekir. Yarım yağlı yoğurt tüketmeyi de deneyebilirsiniz.

3.Maden suyu karaciğere iyi gelir mi?

Maden suyu içerdiği mineraller ile karaciğer ve safra kesesinin çalışmasına yardımcı olur. Ek olarak yeterli sıvı alımı, karaciğerin detoksifikasyon görevi için gereklidir. Yetersiz sıvı alımı, karaciğer üzerindeki yükü artıracağından dolayı maden suyu ile hidrasyonu sağlamak önemlidir.

4.Karaciğer yağlanması ne gibi rahatsızlıklara yol açar?

Karaciğer, insan vücudu için çok önemli bir organdır. Bu organın harabiyeti, birçok rahatsızlığa yol açabilir. Bunlardan bazıları :

• Siroz
• Karaciğer kanseri
• Artmış kalp krizi riski

5.Karaciğeri ne temizler?

Karaciğer, Akdeniz tipi beslenme ile temizlenir. Turpgiller, kırmızı meyve ve sebzeler, elma sirkesi, kefir bu konularda çok etkilidir. Bu besinleri beslenmenizde mutlaka bulundurun ve karaciğere iyi gelen besinlerin detayları için yazının önceki kısımlarını kontrol edin.

6.Karaciğer hastaları kahvaltıda ne yemeli?

Karaciğer hastaları, güne az yağlı peynir çeşitleriyle başlayabilirler. Yumurtayı haftada 3 adet ile sınırlı tutmakta yarar vardır. Peynir, ekmek, zeytin, yeşillikler, tam buğday ekmeği gibi bir kahvaltı tüketebilirsiniz. Alternatif olarak, yulaflı, probiyotik yoğurtlu, kırmızı meyveli bir kahvaltı da karaciğeriniz için faydalı olacaktır.

7.Karaciğer yağlanmasına iyi gelen takviyeler nelerdir?

Yağlı karaciğerde en sık kullanılan bitkisel takviyeler arasında devedikeni, enginar, ve kurkumin bulunur.

8.Süt karaciğer yağlanması yapar mı?

Süt, yarım yağlı veya light olarak tüketildiği takdirde yağlı karaciğere sebep olmaz. Eğer karaciğer hastasıysanız yağlı süt tüketmeyin. Ancak karaciğer hastası değilseniz, sütteki yağdan önce dikkat etmeniz gereken daha farklı önlemler söz konusudur. Sizler sütü yağlı şekilde de tüketmeye devam edebilirsiniz.

9.Karaciğer yağlanması için hangi kan değerleri kontrol edilmeli?

AST-ALT denen karaciğer fonksiyon testleri kontrol edilmelidir. Bunlara ek olarak GGT de karaciğer enzimleriyle ilgili fikir verir.  Buna ek olarak doktora başvurduğunuzda bu konudaki en doğru yönlendirmeyi yapacaktır.