Demir Eksikliği Nedir ve Nasıl Giderilir? Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Demir eksikliği, kansızlık türlerinden biridir. Eğer uzun süredir geçmeyen bir yorgunluk yaşıyorsanız, saçlarınız dökülüyorsa veya tırnaklarınız çabuk kırılıyorsa demir eksikliği anemisi olabilirsiniz. Her 3 kadından 1 kişi, erkeklerde ise 5 kişiden 1 kişi kansızlık sorunu yaşıyor. Bu yüzden ülkemizde en sık görülen sağlık problemlerinden biridir.

1.Demir Düşüklüğü Nedir?

Demir, vücut için temel olan bir mineral kaynağıdır. Vücutta üretilmesi mümkün değildir. Bu nedenle besin yoluyla yeterli almak gerek. Demir mineralinin en önemli işlevi hemoglobin üretimidir. Kırılgan saçınız ve tırnağınız, cilldinizde kuruluk, ağız köşelerinde çatlaklarınız var ise demiri miktarınızın düşük olması mümkün. Demir düşüklüğü ne demek, kilo yapar mı, en çok demir ne de var gibi birçok sorunuzun yanıtını alın.

2.Demir Eksikliği Neden Olur?

Demirin fazla düşmesi anemiye neden olur.  Bu durum eksik demir alımıyla veya vücutta oluşan demir kaybı ile meydana gelir.

• Regl dönemi
• Hamilelik süreci
• Hemoroid
• Emzirme dönemi
• Kalıtsal demir eksikliği
• Büyüme çağı ve ergenlik gibi durumlarda vücutta demir düşer ve bu nedenle demir ihtiyacı artar. İlerleyen süreçlede bu durum anemi hastalığına neden olur.

3.Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Sebebini bilmediğiniz yorgunluk, üşüme, uyku problemlerinizin nedeni demir düşüklüğünüzden kaynaklı olması mümkün. Diğer belirtiler ise;

• Çabuk yorulma
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Zayıf tırnaklar
• Soluk ten rengi
• Konsantrasyon zorlukları
• Depresyona eğilim
• Saç dökülmesi
• El ve ayaklarda karıncalanma
• Yiyecek dışı şeylere istek oluşması, buz, toprak gibi.

4.Demir Eksikliği Tanısı Nasıl Konur?

Demir düşüklüğü tanısı, aç karnına ve ilaç kullanılmadan kan testi ile belirlenir.  Doktorlar tarafından tam kan sayımı, ferritin seviyesi ve serum plazma düzeyi ve demir bağlama düzeyine göre belirlenir. Ferritin seviyesi demir depolarının düzeyini gösterir. Ferritin düşüklüğü demir depolarında azalma olduğuna işarettir.

Demir Eksikliğinde Bakılması Gereken Kan Testleri

• Demir
• Demir bağlama kapasitesi
• HGB
• HCT
• Ferritin

5.Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?

En iyi demir ilacının besinler olduğunu unutmayın. Özellikle hayvansal kaynaklarda bulunan demir, bitkisel kaynaklara göre vücutta daha aktif bir şekilde kullanılır. Özetleyecek olursak, her besin vitamin ve mineral alımı açısından önemlidir. Bu yüzden çeşitli ve renkli beslenmeye özen gösterin.

Bu besinler;

• Kırmızı et
• Sakatatlar
• Bakliyatlar
• Pekmez
• Yulaf
• Bal

6.Demir Hapı Kullanırken Bilmeniz Gerekenler

• İlk olarak demir hapını bir doktor tavsiyesiyle kullanılması gerektiğini unutmayın.
• Demir hapı kullandıktan sonra kahve, çay ve süt ürünleri tüketmemeye çalışın.
• Demir ilaçlarını 6 aydan fazla kullanmayın.
• Demir haplarını yemeklerden önce veya et kaynaklı bir besinle birlikte alın.
• Demir haplarını C vitamini içeren besinlerle almaya dikkat edin.
• Demir ilacı kabızlık yapabilir bu yüzden bu sürede bol posalı beslenin.
• Demir hapı ağızda demir tadı bırakabilir bu yüzden hap ile birlikte bol su için.

1.Demir hapı ne zaman alınmalı?

Ne zaman ve ne kadar alınacağı demir eksikliği şikayetlerine göre doktor tarafından belirlenir. Ancak genellikle sabah kahvaltı yapmadan 1 saat önce alınır.

2.Demir ilacı günde kaç kez içilir?

Demir ilacı sabahları kahvaltıdan 1 saat önce veya bir öğün yedikten 2 saat sonra uzun süre aralıklı alın. Günlük demir dozunun kg başına 5 mg’ı aşmaması gerektiğini unutmayın.

3.Demir hapı kilo yapar mı?

Demir hapı kilo alımına neden olmaz çünkü kalori içermez. Ancak beslenme yolu ile pekmez, bal gibi yüksek kalorili besinlerden fazla miktarda tüketmek kilo alımına neden olur.

7.Demir eksikliğine iyi gelen besinler, Nelerde demir var?

‘’Demir düşüklüğü için ne yemeli?’’ , ‘’ Hangi sebzeler demir içerir ?’’  sorularının cevaplarını hepimiz merak ediyoruz. Demir düşüklüğü ileri düzeyde değil ise ilaç takviyesine gerek kalmadan besinlerle tedavi etmek mümkün. Bu besinler;

• Kuru üzüm
• Kuru kayısı
• Pekmez
• Yumurta
• Kırmızı et
• Hurma
• Balık
• Armut
• Şeftali
• Fındık
• Tahıllar
• Sakatatlardır.

8.Demir eksikliği için ne yemeli?

Demir eksikliğiniz var ise özellikle hayvansal ve bitkisel demir kaynaklarını beslenmenize eklemek önemli. Fakat bu besinleri tüketirken porsiyonlara dikkat etmekte fayda var. Fazla porsiyon tüketimi beraberinde kilo problemi doğurabilir.

• Kuru üzüm
• Kuru kayısı
• Pekmez
• Yumurta
• Kırmızı et
• Hurma
• Balık
• Armut
• Şeftali
• Fındık
• Tahıllar
• Sakatatlardır.

9.Demir Eksikliği Yapan Besinler

Tek başına tüketilip demir düşmesine neden olan bir besin yok ancak. Bazı besinleri bir arada tüketmek demir emilimini engelliyor.  Bu besinleredikkat edin.

• Şarap: Şarap tüketimi kısıtlanarak demir alımını arttırın.
• Siyah çay: siyah çay ve sütün birlikte tüketilmesi demir emiliminin bozulmasına neden olur. Bu yüzden sütü gece alınıp demir ilacınızı sabah almaya özen gösterin.
• Süt
• Yoğurt: Kalsiyumu demir içeren besinlerle tüketmek demir alımını engeller. Bu nedenle kalsiyum ve demir içeren besinleri bir arada tüketmeyin.

10.Demir Eksiliği Olanlar Nasıl Beslenmeli?

En önemlisi anemisi olan kişilerin demir içeren besinleri C vitamini ile birlikte üretmesi demir emilimini arttırır.

Buna ek olarak;

1. Kan tahlillerinizi düzenli yaptırın ve demir miktarınıza göre akviye almaya dikkat edin.
2. Kuruyemişlerden ceviz, fındık ve bademi tercih edin.
3. Ekmek tüketiminde kepek ekmeği yerine tam buğday tercih edin.
4. Çay ve kahve tüketiminizi yemeklerle birlikte yapmayın.
5. Kırmızı et yanına C vitamininden yüksek sebzeler tüketin. Domates, yeşil biber gibi.
6. Kuru kayısı ve kuru kuru üzümü ara öğünlerinize ekleyin.

11.Demir Eksikliği Konusunda Sık Sorulan Sorular

1.Demir düşüklüğü baş ağrısı yapar mı?

Demir düşüklüğünde baş ağrısı diğer semptomlara göre daha az görülür. Demir düşüklüğü genelde denge kaybı ve baş dönmesine neden olur.

2.Demir eksikliği saç döker mi?

Kadınlarda saç dökülmesi hormonel düzensizliklerle birlikte demir düşüklüğüne bağlı kansızlık nedeniyle de oldukça sık görülür.  Demir eksikliği anemisi demir depolarının dolmasıyla hücre yapımı artar ve bu sayede saç oluşumu da artar.

3.Yoğurt demir eksikliği yapar mı?

Yoğurt tüketmek demir düşüklüğü yapmaz ancak kalsiyum demir emilimini  engellediği için pekmez ile yoğurt veya bakliyat ile yoğurt tüketmek demirin yararlılığını azaltır.

4.Demir eksikliği yorgunluk yapar mı?

Demir düşüklüğünün en bilinen belirtisi yorgunluk ve güçsüzlüktür. Bu yüzden demir depolarınızın azalması durumunda kendinizi yorgun, güçsüz ve depresif hissedersiniz.

5.Demir düşüklüğü olan kan verebilir mi?

Kansızlık tedavisi alıyorsanız demir takviyeniz bittikten 6 ay sonra yapılan ferritin depolarının durumuna göre 6 ay sonra kan verebilmeniz mümkün.

6.Demir eksikliği vücutta kaşıntı yapar mı?

Vücutta demir düzeyinde azalma olduğunda deride diğer nedenlerden ayrı olarak kaşıntı oluşturur. Durumun ilerlemesi halinde vücut bariyerinde tahriş meydana gelir. 

7.Demir eksikliği şişmanlatır mı?

Demir eksikliği şikayetlerinden birisi de hormonal dengesizlikten kaynaklı kilo alımıdır.  Demir depolarının kontrol edilmemesi durumunda depresyona yatkınlık oluşur. Bu da demek oluyor ki daha fazla yeme isteği. Siz de beslenmenize dikkat ettiğiniz halde kilo veremiyorsanız kan testi vererek bu durumun ilerlemesine engel olun.

8.Kahve vücuttaki demiri azaltır mı?

Vücuttaki demiri ne düşürür sorusunda ilk akla gelen kahvenin demir emilimini azalttığı düşüncesi vardır. Ancak bu durum demir depoları eksik olan kişilerde olur. Sağlıklı bireyler için kahve tüketimi vücuttaki demiri azaltmaz.

 9.Pekmezde ne kadar demir var?

1 yemek kaşığı pekmez 1 mg demir içerir. C vitamini ekleyerek demir yararlanımını pekmez sayesinde arttırın.