Yazı İçeriği
Kolajen Nedir ve Ne İşe Yarar? En İyi Collagen Markaları
Kolajen, cildinizin elastikiyetini korumak ve kan dolaşımını hızlandırmak için ihtiyaç duyduğu bir proteindir. Küçük bir çocuğun cildinin yetişkin bir bireye göre oldukça bebeksi olduğuna mutlaka dikkat etmişsinizdir. Herkesin isteği genç, ışıltılı ve kırışıksız görünen bir cilde sahip olmaktır. Buna zaten sahipseniz, vücudunuzda yeterli kolajen vardır; ancak sahip değilseniz, eksikliğini yaşıyor olabilirsiniz. Neden mi? Yaşla birlikte vücutta kolajen üretimi yavaşlamaya başlar. Dolayısıyla bu yavaşlamalar cildin sarkması ya da kırışıklarla kendini gösterir. “Peki tek sorun yaş mıdır?” derseniz elbette değil. Eğer şeker oranı yüksek bir beslenmeniz varsa, sigara içiyorsanız ya da yoğun güneşe maruz kalıyorsanız bu detayların da kolajen seviyelerinizi düşüreceğini bilmeniz gerekir.
1.Kolajen Nedir?
Collagen vücutta en çok bulunan protein yapıdır. Bu yapı kemik, deri, kas, tendon ve kıkırdağın önemli bir bileşenidir. Liflere benzer olan yapısıyla bağ doku oluşturmak için kullanılır. “Kolajen ne işe yarar?” diye merak ediyorsanız bu protein yapının diğer dokuları birbirine bağlayarak dokuların daha güçlü ve esnek olmasına yardımcı olduğunu bilmelisiniz.
2.Kolajen Çeşitleri Nelerdir?
Tanımlanan kolajen tipleri 28 adettir. Bunlardan en önemlileri Tip 1, 2,3, 4 ve 5’tir. “5 tip kolajen nedir?” diye soracak olursanız bunlar moleküllerin nasıl birleştirildiğine, eklenen hücre bileşenlerine ve vücudunuzda nerede kullanıldığına göre farklılık göstermesiyle isimlendirilir.
1.Tip 1 kolajen nedir? Tip 1 collagen ne işe yarar?
Tip 1 vücudunuzdaki collagenin %90’ını oluşturur. Özellikle cilt, kemik ve bağ dokusu için önemlidir. Ayrıca tendonlarda, korneada, kan damarı duvarlarında ve diğer bağ dokularında bulunur. Tip 1 collagen ağırlıklı olarak dermis tabakasında bulunan fibroblast hücreleri tarafından üretilir ve bu nedenle cilt sağlığı ve bakımı için oldukça önemlidir.
2.Tip 2 kolajen nedir? Tip 2 collagen ne işe yarar?
Bu tip, eklem desteği sağlayan elastik kıkırdakta bulunur. Bu nedenle, vücudunuza tip 2 takviyesinde bulunmak, eklemlerinizin maruz kaldığı aşınma ve yıpranma ile başa çıkmanıza yardımcı olur.
3.Tip 3 kolajen nedir? Tip 3 collagen ne işe yarar?
Tip 3 collagen, cilt, büyük kan damarları, rahim, akciğerler ve bağırsak gibi organlarda önemli bir yapısal bileşen olarak bulunan vücutta en çok bulunan ikinci kolajendir. Ayrıca yara iyileşmesinde ve sağlıklı kan pıhtılaşma aktivitesinde de bir işleve sahiptir. Tip 3, insan vücudundaki tüm collagen içeriğinin %5 ila %20’sini oluşturur.
4.Tip 4 kolajen nedir? Tip 4 collagen ne işe yarar?
Tip 4 cildin derin katmanlarında bulunur. Sıvıların cilde giriş ve çıkışında etkili olan bu collagen sindirim ve solunum yüzeylerini oluşturur.
5.Tip 5 kolajen nedir? Tip 5 collagen ne işe yarar?
Bu collagen tip 1 ile birlikte interstisyel kolajen lifleri oluşturur. Aynı zamanda bağ dokusunun kolajen liflerinin gelişimini düzenlemede önemli bir rol oynar. Ayrıcahamile bir kadının rahmin iç yüzeyine bağlanan plasentasının hücrelerini oluşturma işlevi görür.
3.Collagen Faydaları Nelerdir?
Vücut için önemli bir protein olan “Kollajen neye iyi gelir?” diye merak ediyorsanız detaylar;
- Güçlü Kemikler: Yaş aldıkça kemiklerin yoğunluğu azalır ve daha kırılgan hale gelir. Dolayısıyla iyileşme süresi de uzar. Bazı çalışmalar, günlük collagen takviyesi almanın kemiklerinizi daha yoğun hale getirmeye yardımcı olacağını ve onları kırılgan hale getiren yaşlanma sürecini yavaşlattığını gösterir.
- Cilt Elastikiyeti ve Nem: Çalışmalar collagen takviyesinin yaşlılar için cilt nem ve elastikiyetini iyileştirdiği gösterir. Ayrıca bu protein kırışıklıkları azaltmaya da yardımcı olur.
- Güçlü Saçlar: Yaş ilerledikçe kadın ve erkeklerin saç dökülmesi ve incelme sorunu yaşaması olasıdır. Bir çalışmada, saçları incelmiş kadınların collagen takviyesi alıp saçlarının miktarında ve kalınlığında önemli artışlar olduğu görülmüştür.
- Tırnak Sağlığı: Bazı insanların tırnakları diğerlerinden daha kolay kırılır. Bazılarının ise tırnaklarının daha hızlı uzadığını mutlaka duymuşsunuzdur. Kadınlar üzerinde yapılmış bir çalışma, 4 hafta boyunca kullanılan collagenin tırnaklarda daha hızlı uzamaya neden olduğunu göstermiştir.
- Kas Kütlesi Artışı: Bir araştırmada 12 haftalık bir kuvvet antrenmanı sırasında collagen alan erkeklerin, almayanlara göre kas kütlesi ve kuvvetinde daha fazla artış olduğunu göstermiştir.
- Kalp Sağlığı: Atardamar ve kan damarlarının şeklini korumaya yardımcı olan bu proteinin eksik olması ateroskleroz riskini arttırır. Sağlıklı insanlar üzerinde yapılan bir çalışma, collagenin arterleri daha sağlıklı tuttuğunu ve ateroskleroz riskini azaltmaya yardımcı olduğunu bulmuştur.
4.Kolajen Hangi Besinlerde Bulunur?
Bu proteinin bunca olumlu etkisinden bahsettikten sonra “kolajen nelerde bulunur?” diye merak etmeniz oldukça normaldir. Collagenin üretimini en çok içerisindeki ilikler sayesinde kemikli etler destekler. Kemikli etler dışında bu proteinin üretimini destekleyen başka yiyecekler de vardır. Bunlar;
- Kırmızı ve beyaz etler
- Süt ve süt ürünleri
- Yumurta beyazı
- Balık
- Sakatatlar
- Portakal, greyfurt, limon gibi narenciyeler
- Çilek
- Muz
- Brokoli
- Domates
- Ispanak
- Tatlı patates
- Lahana
- Sarımsak
- Kiraz
- Kereviz
5.Kolajen Üretimini Arttıran Besinler
Collagen vücudunuz tarafından üretiliyor olsa da kolajen üretimi yaş ve çeşitli faktörlere bağlı azalır. Bu üretimi desteklemek için beslenmenize bazı besinleri dahil etmeyi deneyin. Bu besinler;
- Kemik Suyu: Kemik suyunu evde hazırlamanız veya dışardan erişme imkanınız oldukça kolaydır. Bu suyu tüketmeniz, cildinizdeki kolajeni geri kazanmanın ve bu kırışıklıkları ortadan kaldırmak için oldukça faydalıdır. Ayrıca kemik suyundan aldığınız kolajenden elde edilen jelatin sindirim sisteminizi destekler. Yapmanız gereken tek şey kemikleri suda kaynatmaktır. Kaynatma süreniz ne kadar uzun olursa et suyunuz o kadar besleyici hale gelecektir.
- Turunçgiller: Çeşitli çalışmalar limon, portakal gibi c vitamini kaynaklarını tüketmenin vücudun collagen üretmesine yardımcı olduğunu gösterir. C vitamini collagen üretim sürecinin hayati bir parçasıdır ve ayrıca bu vitamin, serbest radikallere karşı antioksidan koruma sağlamaya da yardımcı olur. Ayrıca sadece collagen üretimini teşvik etmez; sahip olduğunuz kolajeni dengeleyerek kırışıklığın azalmasına yol açar.
- Berryler: Böğürtlen, çilek ve yaban mersini gibi yoğun renkli olan antioksidan meyveler yüksek dozda c vitamini içerirler. Bu etkileriyle collagen üretimini desteklerler.
- Yumurta Akı: Yumurta diğer hayvansal besinler gibi bağ dokusu içermese de, yumurta akı, kollajen üretimi için gerekli amino asitlerden biri olan prolin ve glisin içerir.
- Fındık: Fındık, vücutta kollajen oluşturan hücreler olan fibroblastlarınızı destekleyen temel bir mineral olan çinko içerir. Çinko aynı zamanda vücutta bir antioksidan görevi görerek serbest radikalleri nötralize etmeye ve fibroblastları korumaya yardımcı olur.
- Deniz Ürünleri : Balık ve kabuklu deniz ürünleri, kemikleri ve bağları nedeniyle iyi bir kaynaktır. Bir çalışma, deniz ürünlerindeki kolajenin, sığır etinde bulunan kolajen kadar iyi olabileceğini göstermiştir.
- Yeşil Yapraklı Sebzeler: Bu yeşillikler collagen üretiminin gerekli bileşenleri olan C vitamini ve diğer antioksidanlarla zengindir. Collagen üretiminin gerekli bileşenleri olan C vitamini ve diğer antioksidanlarla dolu olduklarından, bir sonraki öğle veya akşam yemeğinize bir avuç ıspanak eklemekten çekinmemenizi öneririm.
6.Kimler Collagen Takviyesi Kullanmalıdır?
Collagen üretimi yaşla birlikte azalır. Bu üretim erken yetişkinlik döneminden başlayarak her yıl yaklaşık olarak %1 oranında azalma gösterir. Özellikle menopoz dönemindeki kadınlar bu dönemden sonraki 5 yıl içinde ciltlerindeki bu dokunun %30’unu kaybeder. Vücudun ürettiği bu proteinin yani “Kolajen eksikliği neden olur?” diye merak ediyorsanız aşağıdaki maddeleri değerlendirmeniz önemlidir.
- Aşırı alkol tüketiyorsanız,
- Sigara içiyorsanız,
- Menopoz dönemindeyseniz,
- Güneşe maruz kalıyor ve cildinizi korumuyorsanız,
- Dengeli beslenmiyorsanız,
- Uyku süreleriniz yeterli değilse kolajen takviyesine başlamayı düşünebilirsiniz.
7.Kolajen Takviyesi Nasıl Kullanılmalı?
Günlük almanız gereken miktar, aldığınız takviyenin türüne ve neden aldığınıza bağlı olarak değişir. Fakat genel olarak değerlendirmek gerekirse; cilt ve saç sağlığının iyileştirilmesi için 2.5-10 gr/gün 8-12 hafta boyunca düzenli almanız gerekir. Eğer artrit gibi sebeplerle kullanmak istiyorsanız da yaklaşık 5 ay boyunca günde 10 gram collagen takviyesi kullanmanız gerekir.
8.Kolajen Takviyesi Ne Zaman Alınmalı?
“Kolajen neden gece içilir yoksa sabahları aç karnına mı almalıyım?” diye merak ediyor olabilirsiniz. Collageni günün herhangi bir saatinde tüketmenizde bir sakınca yoktur. Fakat bu takviyelerle gaz veya bağırsak sorunları yaşadıysanız , bunları sabahları smoothie’lerinize veya bir fincan kahveye karıştırmayı deneyin. Eğer uyumakta zorluk çekiyorsanız ve iyi bir gece uykusu istiyorsanız kolajeni uyumadan önce tüketmeniz daha iyi olacaktır. Mideniz, ister yemekle birlikte ister yemeksiz alın collageni emme yeteneğine sahiptir. Önemli olan, ister sabahları, ister gece yastığa yatmadan önce olsun, sizin için uygun olan bir rutinde alıyor olmanızdır.
9.Collagen Takviyesi Ne Kadar Süre Kullanılmalı?
Kollajeni yılda en az 2 kere 3 ay kesintisiz olacak şekilde kullanın. “Peki kolajen neden 3 ay kullanılır?” derseniz bu sürenin deri kırışıklıklarında azalma, deri elastisitesinde artış, hidrasyon ve dermal kolajen yoğunluğunda artış sağlaması içindir.
- 30 yaş altındaki kişiler: Günde 1.000 mg- 10.000 mg arası olan ürünleri 1-3 aylık kürler halinde,
- 30 yaş üstü kollajen kullanımı: Günde 2.000 mg- 10.000 mg arasında olmalı. Bu takviyeyi 8-12 haftalık kürler halinde kullanıp sene içerisinde bu kürü 2-4 kez tekrarlaması mümkündür.
10.En İyi Kolajen Markaları Nelerdir?
En iyi kolajen markaları;
- Voonka kolajen
- Solgar Kolajen
- Collagen forte
- Suda Kolajen
- Naturagen kolajendir.
“Kolajen nerden alabilirim, nasıl güvenebilirim? diyorsanız sizin için hazırladığım linkten gönül rahatlığıyla alabilirsiniz.
11.Kolajen Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Öncelikle hangi formun sizin için en iyisi olduğunu düşünmeniz önemlidir. Örneğin; toz, kolajen krem veya kapsül gibi. Ayrıca bazı collagenler yalnızca tek tip collagen içerirken bazıları birkaç tipin karışımıdır. Buna da dikkat etmeniz gerekir. Son olarak en iyi kolajen takviyesi için en emilebilir tipte olan hidrolize bir collagen peptit ürünü seçimi yapmak oldukça önemlidir. Bunu anlamak için aldığınız ürünün içeriğinde “Collagen peptitler”, “Collagen hidrolizat” veya “Hidrolize collagen” gibi kavramların olmasına dikkat edin.
Kolajen Üretimini Arttıran Yemek Tarifleri
12.Collagen Hakkında Sık Sorulan Sorular
1.Collagen İçmek Kilo Aldırır mı?
Collagen kullanmak kilo aldırmaz, bunun aksine bağırsak mikobiyatasını düzenleyerek metabolizmanızı hızlandırır.
2.Kolajen Zayıflatır mı?
Araştırmalar collagenin diğer protein türlerine göre daha fazla tokluk hissi yarattığını ortaya koyar. Bu etkileriyle zayıflatan kolajen diyebiliriz. Çünkü tokluk hissinizin olması daha yemenize ve kalori açığının olmasına yardımcı olacaktır.
3.En İyi Kolajen Hangisi?
Piyasada birçok markanın collagen takviyesi bulunduğundan hangisini alacağınız konusunda emin olamamanız oldukça normaldir. Eğer amacınız cilt, saç ve tırnak sağlığına destekse bilindik markaların tip 1 ve 3 collagen karışımlarını tercih etmeniz gerekir.
4.Kolajen Kullanımı Kaç Yaşında Başlamalı?
20’li yaşlar kolajen kullanımı için erken yaşlardır. Çünkü yaş 25 olduktan sonra vücuttaki kolajen kayıpları başlar. Özellikle 30-40 yaş üstü için kolajen kullanımı gereklidir. Eğer bu yaşlardaysanız doğal kolajen takviyesi yani beslenmenize dikkat ederek ya da supplement olarak kullanarak destekte bulunmanız mümkündür.
5.Collagen Takviyesinin Yan Etkisi Var Mıdır?
Collagenin negatif bir etkisi yoktur. Eğer olumsuz durumlar yaşandıysa bunlar tamamen doz aşımı ya da alerjilerle alakalı olması olasıdır. Örneğin balığa alerjiniz varsa balık kolajeni olan bir ürünü tercih etmemeye dikkat edin. Ayrıca ürün seçimi yaparken tip 2 kolajenin genellikle tavuk olduğunu, tip 1 ve 3’ün ise sığır, balık veya yumurta akı olabileceğini bilmek önemli. Bu proteinlerden herhangi birine alerjiniz varsa, mutlaka uzak durun.
6.Neden Collagen Kullanmalıyız?
Her ne kadar ciltte bol miktarda bulunsa da yaşlanmayla birlikte cildin iç tabakalarında collagen azalmaya başlar. Dolayısıyla cilt esnekliğini kaybeder. Esnekliğini kaybeden bir ciltte oluşan çatlaklar kendini kırışıklarla gösterir. Üstelik sadece yaşla birlikte değil, sağlıksız beslenmek ve yukarıda bahsettiğim çeşitli faktörler de bu proteinin üretimi azaltır. Bu da daha çok selülit ve cilt problemi yaşamanıza neden olur. Eğer nelerde kolajen var diye merak ediyorsanız yukarıda paylaştığım yiyecekleri incelemenizi öneririm.
7.Toz Kolajen Neyle Karıştırılır?
Toz kolajenler su, süt, kahve veya smoothie gibi tercih edilen bir içecek ile karıştırılması gereken ürünlerdir.
8.Kolajen için Kemik Suyu Nasıl Yapılır?
Evde kemik suyu yapmak için yalnızca üç adet malzemeye ihtiyacınız var. Bunlar; 2 adet ilikli dana kemiği, 1 çay bardağı sirke ve 3 litre su. Yapılışına değinmek gerekirse;
- Bol ilikli kemiklerinizi geniş bir kabın içine alın, üzerini geçecek kadar su doldurun. Daha sonra bu suya sirkeyi ekleyip 1 saat kadar bekletin.
- Kemikleri süzdükten sonra düdüklü ya da geniş bir tencerenize alarak kaynatmaya başlayın. Özellikle tencerenizin geniş olmasına dikkat edin.
- Ondan sonra su kaynamaya başlayınca en kısık ateşe alıp en az 8 saat kaynatın. Dilerseniz bu süreyi 10-12 saate kadar çıkarmanız mümkündür.
- Sürenin sonunda kemik suyunuz koyulaşıp jel kıvamını alacaktır. Sonrasında ocaktan aldığınız suyu karton bardaklara ya da başka kaplara alın. Oda ısısında soğuduktan sonra buzluğunuzda saklayın.